Basa, Kasenian, jeung Kahirupan Sunda
Ku : Dhipa Galuh Purba
Ku ayana kamekaran téknologi internet nu ngarambah nepi ka tepis
wiring, tetela mawa pangaruh nu kalintang hade kana kahirupan basa Sunda. Sanajan téknologi da
tangna ti deungeun, tapi
lain hartina mareuman basa Sunda. Perkara ieu bisa diimeutan dina sawatara
jejaring sosial, saperti facebook. R
éa diantarana anu tara asa-asa deui
ngawangkong téh ku basa Sunda tur bisa kabaca ku balaréa. Malah aya rasa kareueus kana basa
Sunda, mangsa bisa ngawangkong ngagunakeun basa indung. Lebah dieu, bisa
dicindekeun yén naon rupa anu jolna ti deungeun téh henteu salawasna goréng, malah nu hadé ogé kacida réana. Kilang kitu,
kalintang gumantung kana kumaha carana urang ngamangpaatkeunana pikeun kahadéan.
Poé basa indung anu dipiéling saban 21 Fébuari tangtu bakal
leuwih haneuteun ku ayana natrat yén basa indung téh hirup kénéh, dina harti masih
diparaké ku masarakat dina wangkongan sapopoé. Lain baé basa Sunda, da
kaasup basa indung sélér séjénna ogé jadi leuwih hirup ku ayana kamekaran
téknologi. Lebah dieu seukeutna sawangan UNESCO téh, anu antukna
netepkeun 21 Fébuari minangka Poé Basa Indung Internasional.
Héabna sumanget pikeun ngamumulé basa Sunda ogé bisa karasa ti
kalangan rumaja. Contona, dina Féstival Drama Basa Sunda (FDBS)
Pelajar anu diayakeun ku Téater Sunda Kiwari, pesertana bisa
ngajaul ngaleuwihan targét panitia. Sabada pendaptaran FDBS
Pelajar ditutup, kacatet 49 grup téater rumaja nu miluan dina éta féstival. Lain baé patandang ti Jawa
Barat, da aya ogé peserta anu jolna ti Banten. Basa
Sunda henteu bisa dipisahkeun ku wilayah administratip. Komo deui Banten mah
kapan sidik Sunda pisan.
Sajabana ti FDBS Pelajar anu digelar
ti tanggal 7 nepi ka 27 Fébuari, di Gedong Kasenian Rumentangsiang
ogé maneuh dipidangkeun rupaning kasenian Sunda, kayaning tari tradisonal,
sandiwara Sunda, longsÉr, jeung sajabana. Beuki pikabungaheun basa nengetan
personilna leuwih réa
didominasi ku kaum rumaja. Sandiwara Sunda mimiti neut-neutan deui,
dipidangkeun sacara maneuh di Rumentangsiang. Grup Sri Murni jeung Ringkang
Gumiwang kaasup dua grup sandiwara nu mindeng ngagelarkeun pintonan di
Rumentangsiang.
Ku leuwih hirupna basa Sunda, boh di
dunya maya atawa dina kahirupan sapopoé, dipiharep mawa pangaruh hadé pikeun masarakat.
Budaya Sunda tetep bisa kajaga pikeun ngawangun kahirupan nu silih asah, silih
asih, tur silih asuh. Réréongan dina kahadéan, wanoh jeung
baraya katut tatangga, muga leuwih natrat deui. Urang Sunda bisa ngigelan
kamekaran jaman, bari henteu kudu ngaleungitkeun idéntitasna salaku
urang Sunda. Pon kitu deui, taya salahna mikaresep kasenian deungeun kalayan
henteu kudu mopohokeun kasenian banda urang.
Dina mangsa globalisasi kiwari, taya
deui pilihan iwal ti kudu wani aub tarung dina persaingan. Urang Sunda kudu
siap tandang makalangan sangkan henteu jadi galandangan di lembur sorangan.
Pangpangna mah nurutkeun data statistik, di lembur sorangan ogé tétéla urang Sunda méh kaléléd ku para
pendatang. Widang ékonomi, pulitik, katut kasenian, ulah
nepi ka kajadian jati kasilih ku junti. Urang Sunda kudu bisa hirup kalayan
walagri di lemah cai Sunda. Ironis kabina-bina mangsa nyaksian urang Sunda nu
teu kabagéan pacabakan tur teu mampuh mibanda pangiuhan. Di sisi séjén, réa nu hirupna medah-meduh,
malah ngarasa bingung kudu kumaha méakeun raja kaya.
Dina kaayaan sarupa kitu, naha kamana
atuh palsapah silih asih jeung
sasama téh? Naha urang bet téga ngantepkeun
baraya nu katalangsara di sarakan sorangan? Ku kituna, lain baé ngamumulé basana jeung
kasenianna, tapi nu leuwih utama mah miara ajén inajén jeung saripati kalinuhungan
budayana pikeun dipraktékeun dina kahirupan sapopoé.
Lamun silih
asah, silih asih, jeung silih asuh geus bisa diterapkeun dina kahirupan sapopoé, tangtu
beuki éndah
Sunda téh. éndah
alamna, éndah
kahirupanana. Hirup basana, hirup kasenianna, tur hirup budayana. Apan harti
Sunda téh Éndah.
Rék
ditarjamahkeun kana basa naon ogé, Sunda mah salawasna éndah tur reumbeuy kahadéan.